«الگوهای غذایی غربی، مواد غذایی، و خطر دیابت بارداری

در ابتدا باید توضیح داد که مطالعات کوهورت آینده‌نگر (Prospective Cohort Studies) نوعی مطالعه مشاهده‌ای هستند که در آن پژوهشگران گروهی از افراد را در زمان حال انتخاب کرده و آن‌ها را برای یک دوره زمانی مشخص پیگیری می‌کنند تا ارتباط بین مواجهه با یک عامل (مثلاً عادت غذایی) و بروز یک پیامد (مانند دیابت بارداری) را بررسی کنند.
این مرور نظام‌مند و متاآنالیز، ارتباط بین الگوهای غذایی غربی و برخی خوراکی‌های رایج در رژیم غربی را با خطر دیابت بارداری (GDM) بررسی کرد. این تحلیل بر اساس ۲۱ مطالعهٔ کوهورت آینده‌نگر با مجموع ۱۹۱٬۵۸۹ شرکت‌کننده و ۱۲٬۳۳۱ مورد دیابت بارداری انجام شد. این مطالعات در کشورهای مختلفی از جمله ایالات متحده، چین، کشورهای اروپایی، استرالیا، سنگاپور و ایران انجام شده بودند.

دیابت بارداری یک مشکل مهم سلامت عمومی است که هم برای مادر و هم برای نوزاد عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد می‌کند. بروز این بیماری تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و سبک زندگی است. الگوی غذایی غربی(که شامل مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری‌شده، غلات تصفیه‌شده، شیرینی‌ها، غذاهای سرخ‌شده، و فست‌فود است)با بیماری‌های متابولیک مانند دیابت نوع ۲ مرتبط است؛ بنابراین بررسی نقش آن در افزایش خطر GDM اهمیت دارد.

نتایج نشان داد زنانی که پیش از بارداری بیشترین میزان پیروی از الگوی غذایی غربی را داشتند، در کشورهای غربی و اروپایی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار گرفتند. هرچند نتیجهٔ کلی برای الگوی غذایی غربی به‌تنهایی از نظر آماری معنادار نبود، اما تحلیل‌های زیرگروه (در مطالعات با کیفیت بالاتر، حجم نمونه بیشتر، و ارزیابی رژیم غذایی پیش از بارداری) ارتباط معناداری را نشان داد.

بررسی خوراکی‌های خاص نشان داد مصرف سیب‌زمینی به‌طور کلی ارتباط معناداری با GDM ندارد؛ اما در مطالعات با کیفیت بالاتر، احتمال افزایش خطر مشاهده شد(که احتمالاً به دلیل تفاوت روش‌های پخت (مثلاً سیب‌زمینی سرخ‌کرده در برابر آب‌پز) است). مصرف فست‌فودها به شکل ثابت و معنادار با افزایش خطر دیابت بارداری همراه بود.

مصرف گوشت حیوانی از مهم‌ترین عوامل بود. مصرف زیاد گوشت(به‌ویژه گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده)خطر دیابت بارداری را به‌طور چشمگیری افزایش داد. در مقابل، مصرف مرغ و ماهی با افزایش خطر همراه نبود و حتی ممکن است اثر محافظتی داشته باشد.

چندین مکانیسم زیستی می‌تواند این افزایش خطر را توضیح دهد. گوشت قرمز و فرآوری‌شده حاوی مقادیر بالای چربی اشباع، کلسترول، آهن هم (heme)، و ترکیباتی مانند نیتروزآمین هستند که می‌توانند التهاب، استرس اکسیداتیو و مقاومت به انسولین را افزایش دهند. فست‌فودها نیز معمولاً حاوی اسیدهای چرب ترانس و محصولات ناشی از پخت با حرارت بالا (مانند AGEs و آکریل‌آمید) هستند که سیگنال‌دهی انسولین را مختل کرده و تحمل گلوکز را کاهش می‌دهند.

این مطالعه از نظر حجم نمونه بزرگ، طراحی آینده‌نگر و کنترل عوامل مخدوش‌کننده، قدرت زیادی دارد. اما محدودیت‌هایی نیز وجود دارد: ابزارهای ارزیابی رژیم غذایی ممکن است خطا داشته باشند، کیفیت برخی مطالعات پایین بوده و به علت ماهیت مشاهده‌ای مطالعات، نمی‌توان رابطهٔ علی را اثبات کرد.

به طور کلی، این متاآنالیز نشان می‌دهد که الگوی غذایی غربی(به‌ویژه مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده و فست‌فود)خطر دیابت بارداری را افزایش می‌دهد، خصوصاً زمانی که در دورهٔ پیش از بارداری مصرف شود. در مقابل، مصرف مرغ و ماهی این خطر را افزایش نمی‌دهد. این نتایج نشان می‌دهد که ترویج الگوهای غذایی سالم در زنان در سنین باروری می‌تواند به کاهش بروز دیابت بارداری کمک کند.

گردآوری: پریماه خصوصی(مهندس صنایع غذایی)

 

/انتهای پیام

بنیاد امور بیماریهای خاص

@cffsd