19 آبان 1399
درد های مزمن
درد های شدید و حاد معمولاً هشدار از وجود بیماری ها ، زخمها و مصدومیت در بدن را میدهند. در عده ای از بیماران گاهی به دلایل مختلفی این درد ها، مزمن و همیشگی میشوند. تشخیص و وجود قطعی بعضی از بیماری های التهابی مثل اسپوندیلیت آنکیلوزان زمان بر است. از مثال های دیگر در بیماری های التهابی میتوان به عدم انجام توانبخشی به موقع و مصرف دارو برای کاهش درد در کمر درد های خفیف در قسمت های پایین کمر اشاره کرد که به زمان بیشتری نیاز است تا پزشک ، حاد بودن آنها را تایید کند.
مشکلات فیزیولوژیکی ایجاد شده در درد های مزمن شامل کاهش عملکرد قلب و انباشتگی خون در بخش های پایینی بدن مثل پاها، آتروفی عضلانی، کاهش تناسب عملکرد قلب و ریه، کاهش میزان توان کششی تاندون ها و رباط ها و حساس شدن سیستم عصبی میشود. درد های مزمن در افراد میتواند بیخوابی، استرس و افسردگی را پیشرفت دهد. منشاء این درد ها میتواند از مصدومیت یا عمل های جراحی در گذشته باشد که تبدیل به درد کهنه شده است و یا این که ریشه در آرتروز، سرطان، دیابت، آندومتریوز، اسکلروز چند گانه و درد یا مشکلات لثه و دندان داشته باشد. البته در بعضی از موارد هیچ توضیحی برای دردهای مزمن وجود ندارد.
طبق آمار، شایع ترین درد های مزمن در ناحیه ی کمر، 25% از بیماران ، فیبرو میالژیا ( Fibromyalgia )20% ، سردرد و میگرن 11%، درد های عمومی که در چند نقطه ی بدن همزمان احساس میشوند 8%، درد های شکمی 7%، گردن 7% از آمار را به خود اختصاص داده و مقدار باقی مانده که 23% است به افرادی مربوط میشود که در ناحیه های دیگر مثل فک،دیواره ی قفسه ی سینه، اندام ها، دهان، صورت و ناحیه ی لگن احساس درد دارند.
درد هایی که توضیح، علت و ریشه ی خاصی در آنها وجود ندارد گاهاً کام زندگی را برای افراد تلخ و ناخوشایند میکند. علاوه بر این ریشه یابی و پیدا کردن درمان موثر توسط پزشکان نیز همیشه سخت و گیج کننده بوده است. این درد ها در بدن کهنه و مزمن میشوند و اینگونه است که دیگر یک درد هشدار دهنده و یا موقت نیستند بلکه به خودی خود، به عنوان یک نوع بیماری تعریف میشوند. صرف نظر از محل درد یا دلیل وقوع آن، درد های مزمن در بسیاری از بیماران ناتوانی انجام فعالیت های روزانه را گسترش میدهد. بعضی از افراد، ناتوانی انجام کار و حادثه های حین کار را تجربه میکنند. بعضی دیگر افسردگی، بیخوابی، اضطراب، چالش های درمانی و در نهایت کاهش کیفیت زندگی. ناگفته نماند که خانواده و اطرافیان این افراد نیز از آزردگی خاطر دور و مستثنی نیستند. راهکار هایی مثل مصرف مسکن ها و انجام تزریقات دارویی و حتی جراحی، گاهی میتوانند تا حدودی درد های مزمن را بهبود بخشند اما این درد ها برای بهبود یافتن احتیاج به متخصصان و رویکرد های موثر دارند.
رویکرد زیست روان-اجتماعی:
رویکرد زیست روان-اجتماعی یک رویکرد مبتنی بر شواهد است که نوعی مدیریت برای سندروم درد مزمن است. این نوع رویکرد از مدیریت، عوامل گوناگون دخیل در این درد ها را در بر میگیرد، آنها را مدیریت و کنترل میکند و از تبدیلشان به سیکل معیوب جلوگیری میکند.
مدل ترس اجتناب به این معنی است که فردی که دچار آسیب سیستم عضلانی-اسکلتی شده، ترس از آسیب مجدد یا احتمال تجربه مجدد درد همراه با باور های غلط عاملی است که فرد از انجام عمل حرکتی یا فعالیت اجتناب میکند که نتیجه ی آن عدم استفاده از اندام، ناتوانی و افسردگی و ایجاد سیکل معیوب است و به مزمن تر شدن درد های عضلانی- اسکلتی کمک میکند.
نقاط عطف فیزیو تراپی
1. اقدامات اولیه ی ترمیم یا بازسازی کارکردی:
با استفاده از دارو های مناسب و صحیح روش های مداخله ای (تزریق نقاط ماشه ای عضلانی – تزریق بین مفصلی) ، فیزیو تراپی دستی یا الکتریکی و داروهای گوناگون آماده ی بهبودی بیماران درد های مزمن، ترمیم و بازسازی کارکردی است.
در جلسات اولیه با توجه به شدت درد موارد زیر را ارائه می شود:
. روحیه و توانبخشی با استفاده از دارو ها ی مجاز از سوی پزشکان و انجام اعمال فیزیکی و تمرینی برای کنترل و مدیریت درد در منزل یا محل کار.
. فراهم کردن و انجام روش های ریلکس کننده برای بیمار.
2.انجام ترمیم یا بازسازی کارکردی:
. هدف گذاری صحیح در درمان
.انجام تمرین های مربوط
3. چهار عامل بهبودی:
چون در زبان انگلیسی این چهار عامل با حرف پ شروع میشوند معمولاً آنها را با 4پ میشناسند. چهار عامل ساده کردن کار و حفظ انرژی عبارت اند از:
اولویت ها priorities
نقشه یا طرح plan
سرعت pace
تمرین و ممارست practice
علاوه بر این در عرض ده جلسه شدت تمرینات درجه بندی میشوند، به بیماران روحیه دهی میشود، فعالیت های منزل و تمرینات خانگی آموزش داده میشود و تاثیرات مثبت این اعمال بررسی میشود. و بعد بیمار به ادامه ی فعالیت های روزمره باز میگردد.
رویکرد تیمی چند شاخه ای:
درمان این بیماران با تلاش و همکاری تیمی متخصصان در شاخه های مختلف پزشکی انجام میشود. شاخه ها یا رشته هایی مثل:
روانپزشکی
جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات
متخصص درد
متخصص طب فزیکی و توانبخشی
متخصص فیزیوتراپی
متخصص روماتولوژی
هدف این تیم در این مجموعه این است که کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد و تاکید بر این است که بیمار به مقدار لازم، نه بیش از حد ، دارو مصرف کند تا از عوارضی مثل سرگیجه و حالت تهوع کاسته شود .
بنیاد امور بیماری های خاص
@cffsd