دیابت نوع ۲ و خطر ابتلا به آلزایمر

دیابت نوع ۲ یک بیماری متابولیک شایع است که علاوه بر مشکلات قلبی، کلیوی و چشمی، تأثیر عمیقی بر مغز دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند مبتلایان به دیابت نوع ۲ بین ۵۰ تا ۷۰ درصد بیشتر از افراد سالم در معرض ابتلا به آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل هستند. شروع زودهنگام دیابت (مثلاً در حدود ۶۰ سالگی) خطر ابتلا را تا ۷۷ درصد افزایش می‌دهد و حتی سابقه کمتر از ۵ سال دیابت نیز احتمال زوال عقل را حدود ۳۰ درصد بیشتر می‌کند.

مکانیسم‌های اصلی ارتباط دیابت و آلزایمر:

 ۱-مقاومت به انسولین در مغز: اختلال در عملکرد نورون‌ها، حافظه و یادگیری؛ آلزایمر گاه «دیابت نوع ۳» نامیده می‌شود.

 ۲-التهاب مزمن و آسیب عروقی: قند خون بالا باعث التهاب طولانی‌مدت و تخریب رگ‌های خونی مغز می‌شود.

 ۳-کاهش حجم مغز: در MRI دیده شده که حجم مغز در افراد دیابتی سریع‌تر کاهش می‌یابد، به‌ویژه در هیپوکامپ.

۴-شباهت‌های مولکولی: مقاومت به انسولین تجمع پلاک‌های آمیلوئید و رشته‌های تاو (ویژگی‌های اصلی آلزایمر) را افزایش می‌دهد.

راهکارهای کاهش خطر:

 -کنترل دقیق قند خون و پرهیز از نوسانات شدید

 -رژیم غذایی سالم (میوه، سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های مفید مانند امگا-۳) و پرهیز از قند و کربوهیدرات‌های ساده

 -فعالیت بدنی منظم (ورزش‌های هوازی و قدرتی)

 -کنترل فشار خون و چربی خون

 -فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی برای تقویت انعطاف‌پذیری مغز

دیابت نوع ۲ علاوه بر عوارض متابولیک، ریسک آلزایمر و زوال عقل را افزایش می‌دهد. با مدیریت صحیح بیماری و تغییر سبک زندگی می‌توان این خطر را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

( رعایت تمامی  این نکات لازم است با نظر پزشک معالج انجام گیرد )

گردآوری: پارمیدا بابایی ( کارشناس معاونت آموزش و پژوهش بنیاد ) 

منابع: 
 • Cao F. et al., 2024 – Type 2 diabetes and dementia risk (PMC11092065)
 • Keck School of Medicine of USC – Diabetes and Alzheimer’s link
 • Athanasaki A. et al., 2022 – Diabetes and Alzheimer’s: Review & meta-analysis, Biomedicines
 • Diabetology & Metabolic Syndrome Journal, 2024 – Duration of diabetes and dementia risk
 • Time Magazine – Diabetes ages brain by two years
 • Alzheimer’s Society UK – Diabetes and dementia risk reduction
 • EatingWell – Link between dementia and type 2 diabetes

/انتهای پیام

بنیاد امور بیماریهای خاص

@cffsd